Tweedehands lp’s kopen: Gids voor verzamelaars en beginners

Tweedehands lp’s kopen is een makkie. Koop marktplaats leeg, doe een bod op Catawiki en struin alle platenbeurzen af. Je hebt binnen no time een flinke verzameling. Een flinke verzameling met…. meuk.

Als je het wat serieuzer wilt aanpakken, heb je een plan nodig. Daarom heb ik een Gids voor Verzamelaars en Beginners opgesteld zodat je een te gekke, waardevolle platencollectie kunt opbouwen. Het is mijn persoonlijke gids, dus een beetje gekleurd en niet helemaal subjectief. Hieronder vind je de lijst met onderwerpen.

Waarom tweedehands lp’s kopen?

Ik luister vaak naar muziek en dan het liefst naar muziek op een vinylplaat. Ik luister dan veel beter naar de nummers. Waarschijnlijk omdat ik dan wat tastbaars in je handen heb, die albumhoes kunt bekijken en je de hele plaat luistert. Muziek luisteren via digitale streaming platforms is onpersoonlijk en je hopt van nummer naar nummer. Tweedehands vinyl vind ik vele malen leuker dan spiksplinternieuwe lp’s of een gloednieuwe reissue.

Veel mensen kopen tweedehands platen omdat ze willen bijdragen aan duurzaamheid. Door tweedehands platen te kopen, geven ze een tweede leven aan een al bestaand product. Bij mij gaat het meer om de jacht naar originele uitgaven. En die zijn nu alleen maar nog als tweedehands plaat verkrijgbaar. Lees meer over mijn voorliefde voor vintage platen in het artikel Tweedehands vinyl: Echt veel leuker dan spiksplinternieuwe platen!

Hoe start je met het verzamelen van vinyl?

Waar moet je op letten als je een tweedehands plaat aanschaft en hoe start je een collectie? Zelf ben ik gewoonweg begonnen zonder enige kennis van zaken. Ik kocht gewoon platen die ik mooi vond en lette niet op de prijs of de kwaliteit van het vinyl. Gaandeweg heb ik ervaring opgedaan. Ik heb heel veel gelezen, mijn eigen domme verzamelfouten geanalyseerd en met kenners gepraat. Al deze informatie heb ik gebundeld in een cursus platen verzamelen voor beginners. De zes belangrijkste tips uit deze cursus zijn:

• Treuzel niet
• Verzamel zeldzame platen
• Betaal niet teveel
• Verzamel vinyl dat in goede staat verkeert
• Bereid je voor
• Word een expert

Lees ook het verhaal van Zero Freitas. Hij is de koning van het platen verzamelen en geschat wordt dat zijn vinylcollectie meer dan 8 miljoen platen omvat.

De staat van de plaat (grading)

Tweedehands lp’s kopen is makkelijk. Maar kwalitatief goede tweedehands platen kopen is een stuk lastiger. Je wilt natuurlijk weten wat de staat van de plaat is. Wat is de conditie van zowel de vinylplaat als de albumhoes? Die conditie heeft namelijk invloed heeft op de waarde van de plaat. De meest bekende ‘grading’, kwaliteitsbeoordeling, die platenverzamelaars vaak gebruiken om de conditie van de plaat te beschrijven, is de Goldmine Grading Standard. Die grading loopt van Mint (vinyl en hoes en label zijn gloedjenieuw) naar Poor (niet meer te draaien). De kwaliteit van het vinyl, de albumhoes, de conditie van de labels en de persing van de plaat zijn allemaal van invloed op de kwaliteit.

Conditie van de vinylplaat

Wil je een beetje goede tweedehands lp’s kopen, dan is het van belang dat de plaat in topconditie verkeert. Best lastig om dergelijke exemplaren te vinden, want een tweedehands lp heeft tenslotte al een vorige eigenaar gehad. In de meeste gevallen is de plaat al beluisterd en de kans dat de plaat is beschadigd, is aanwezig. Zo kunnen er krasjes en haarlijntjes op de lp zitten. En die hebben weer een nadelig effect op de geluidskwaliteit.

Om de kwaliteit van het vinyl te beoordelen, is het slim de plaat op te zetten en er gewoonweg naar te luisteren. Ruis, een tik, een overslaande plaat of vervorming zijn uit den boze. Ook dien je het vinyl visueel onder de loep nemen. Stel jezelf dan de volgende vragen:

• Zit er vuil op plaat? Is de plaat dof of glanzend? Een glanzende plaat duidt op minder gebruik. Een vuile plaat met vingerafdrukken en stof kan vaak worden schoongemaakt. Maar het geeft wel een beeld van hoe de vorige eigenaar met de plaat is omgegaan.
• Zitten er krassen op het vinyl? Zijn die oppervlakkig of diep? Oppervlakkige krassen worden meestal veroorzaakt door vuil en kunnen meestal worden opgelost door de de plaat goed schoon te maken. Diepe krassen zijn lastiger te verhelpen. Lees er meer over op het artikel krassen op vinylplaten herstellen. Krassen hoe diep dan ook, verminderen de waarde van het vinyl.
• Is de plaat kromgetrokken? Houd de plaat op ooghoogte tegen het licht. Is het vinyl nog vlak? En als de plaat toch een beetje is gaan ‘warpen’ (kromtrekken), is er gelukkig aantal manieren om die kromme plaat weer recht te krijgen.

Conditie van de albumhoes

Bij het verzamelen van vinyl gaat het niet alleen om de muziek en het geluid. Sommige platen zijn alleen al om de albumhoes het verzamelen waard. Het ontwerp is dan pure kunst of is trendsettend geweest. Zo is de hoes van Whipped Cream and Other Delights van Herb Alpert een van de meest gekopieerde hoezen die ooit is ontworpen. Een ander voorbeeld zijn de albumhoezen van het platenlabel Supraphon. Naast hun muzikale verdiensten werd dit label ook beroemd vanwege hun bijzondere albumhoezen.

Ga je tweedehands lp’s kopen, dan is het van belang dat je niet alleen naar de kwaliteit van het vinyl kijkt, maar ook de conditie van de albumhoes in ogenschouw neemt. Let hierbij op de volgende zaken:

• Slijtage: Slijtage van de hoes komt in allerlei soorten en maten: Hoekslijtage (corner wear), afdruk van het vinyl door de hoes heen (ringwear), gekreukelde albumhoes (creases) of de naden van de hoes zijn gaan loszitten (seam split).
• Beschadigingen: Soms zijn die onbewust en soms bewust aangebracht. Denk bijvoorbeeld aan afgeknipte hoekjes en gaten in albumhoezen, zoals een punch hole, cut corner of een cut out. Allemaal jargon. In het artikel vinyl jargon heb ik vinyl verzamel vaktaal uitgelegd.
• Stickers of plakband: Zitten er nog oude prijsstickers op? Zijn de naden vastgeplakt met plakband?Soms kun je stickers op albumhoezen verwijderen, en soms niet. Dan heb je pech!
• Schrijfwerk: Het komt regelmatig voor dat er geschreven is op de albumhoes. Niet echt bevorderlijk voor de waarde.
• Schimmel en waterschade : Bij oudere platen of platen die vochtig zijn opgeslagen, kan er schimmelvorming zijn ontstaan. Niet best. En waterschade is helemaal funest voor een hoes.
• Binnenhoes en inserts: heeft de plaat de originele binnenhoes? En is de insert nog aanwezig. En wat is hiervan de kwaliteit?

Hoe beter de hoes eruit ziet en hoe beter de kwaliteit, hoe hoger de waarde van de plaat.

Conditie van het label

Het ronde middentiket op een vinylplaat, het label, moet schoon zijn en er mogen geen beschadigingen of vlekken op zitten. Ook stickers of penmarkeringen hebben een nadelig effect op de waarde van de plaat. En slijtage rond het spindelgat (spindle hole) kan duiden op veelvuldig gebruik.

Waar zijn verzamelaars naar op zoek?

Verzamelaars zijn op zoek naar zeldzame lp’s en bijzondere vinylplaten. Het liefst willen ze de originele uitgaven en dan ook nog de eerste persing van de plaat.

Zeldzame lp’s

Sommige vinylplaten zijn waardevolle verzamelobjecten. Factoren die de verzamelwaarde beïnvloeden, zijn onder meer de oplage. Lees mijn checklist om te bepalen of het om een collector’s item gaat. De belangrijkste factoren die van invloed zijn op de zeldzaamheid zijn:

• Beperkte oplage: Platen die in beperkte oplages zijn uitgebracht, zijn vaak gewilder onder verzamelaars
• Bijzondere kenmerken: Is de hoes is voorzien van een handtekening? Platen met hoesontwerpen die later zijn aangepast of verboden zijn ook gewild. Een voorbeeld is de ‘butcher cover’ van The Beatles.
• Staat van de plaat (grading): Hoe beter de kwaliteit, hoe zeldzamer. Mint is de absolute top.
• Beschikbaarheid en vraag: Als veel mensen de plaat zoeken maar er slechts weinig exemplaren beschikbaar van zijn, stijgt de waarde. Hype, trend of herontdekking van een artiest/genre kan de vraag verhogen.

Bijzondere persingen

Verzamelaars zijn ook op zoek naar bijzondere persingen van de plaat. Een persing is het moment waarop de plaat is geperst (geproduceerd) in een fabriek. Maar welke persingen nu eigenlijk bijzonder?

• Eerste persingen (First pressings): Originele uitgave van een plaat zoals die voor het eerst werd verkocht.
• Testpersingen: Meestal zijn die in kleine aantallen geproduceerd vaak bedoeld voor kwaliteitscontrole. In de meeste gevallen zijn ze handgenummerd, hebben ze een wit label en zit er geen hoes omheen.
• Promotionele persingen (Promo copies): Uitgegeven vóór officiële release, soms met alternatieve mix of vroege versie.
• Limited editions en genummerde reeksen: Beperkte oplage met ieder een uniek nummer.
• Picture discs en shaped vinyl: Visueel interessant en vaak zeldzaam.
• Misdrukken en foutpersingen: Onbedoelde fouten maken een plaat uniek en dus interessant voor verzamelaars.
• Specifieke buitenlandse persingen: Sommige landen hadden unieke hoezen of van betere kwaliteit. Zo zijn Japanse persingen (met OBI-strip) vaak van hoge kwaliteit en geliefd bij verzamelaars.
• Bootlegs en onofficiële persingen: Illegaal uitgegeven platen. Vaak niet de beste kwaliteit en meestal ontbreekt er informatie op hoes en label. Vanwege dit ‘duistere aspect’ en de beperkte oplage zijn ze wel gewild onder verzamelaars. Lees dit artikel met achtergrond informatie over zo’n bootleg. Wat zijn bootlegs nu precies en hoe herken je zo’n uitgave?

Populaire platen onder verzamelaars

Hieronder een lijstje met 11 populaire platen die altijd hoog scoren in de lijstjes van platenverzamelaars

1. Pink Floyd – The Dark Side of the Moon (1973). Beroemd vanwege de iconische hoes die werd ontworpen door Storm Thorgerson en omdat het een van de beste studioalbums aller tijden is. Met name originele UK-persingen op het Harvest-label zijn gewild (en niet te betalen).
2. The Beatles – Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band (1967). Een opvallende albumhoes en een van de belangrijkste en invloedrijkste albums ooit gemaakt.
3. Fleetwood Mac – Rumours (1977). Eén van de bestverkochte albums ooit, dat heel vaak opnieuw werd uitgebracht.
4. The Beatles – The White Album (1968). De eerste oplage uit 1968 werd genummerd. Hoe lager het nummer, hoe hoger de waarde.
5. Michael Jackson – Thriller (1982). Dit is het populairste album van Jackson en ook zijn meest verkochte album aller tijden. Originele uitgaven uit 1982 zijn populair onder verzamelaars.
6. Led Zeppelin – IV (1971). Het vierde album van Led Zeppelin heeft geen officiële titel. Klassieker is de track Stairway to Heaven. De originele Atlantic-uitgave is zeer gewild onder verzamelaars.
7. Nirvana – Nevermind (1991). De grunge-muziek, de naakte baby op de hoes, de zelfmoord van Kurt Cobain zorgde ervoor dat de plaat enorm populair is onder verzamelaars.
8. David Bowie – The Rise and Fall of Ziggy Stardust (1972). Glamrock klassieker die bekendstaat als een van de beste werken van David Bowie.
9. Miles Davis – Kind of Blue (1959). Dit is de meest invloedrijke jazzplaat ooit en wordt beschouwd als de beste jazzplaat van de 20ste eeuw .
10. The Rolling Stones – Sticky Fingers (1971). Met werkende rits op de hoes en de allereerste keer dat het Tongue and Lips logo te zien was. Het was het eerste album dat uitgegeven werd op het label Rolling Stones Records.
11. John Coltrane – A Love Supreme (1965). Iconische jazzplaat uitgebracht op Impulse!. Het album staat in de 500 beste albums aller tijden die is opgesteld door Rolling Stone magazine.

Hoeveel is jouw platenverzameling waard?

De waarde van een platenverzameling kun je inschatten door te kijken naar de titels, artiesten en persingen. Verder moet je de staat van de platen en hoezen beoordelen. Al die informatie kun je daarna weer vergelijken met actuele prijzen. Hieronder een overzicht van tools die ik hierbij gebruik:

Tools om platen te waarderen

Er zijn tools waar je kunt onderzoeken wat de waarde is van een vinylplaat. Hieronder een overzicht van sites die ik gebruik:

• CD and LP: Marktplaats voor vinyl. Ook geeft het indicatie van de prijzen van een laat. Zo krijg je de hoogste en laagste prijs die betaald is voor een plaat.
• Discogs: De grootste online muziekdatabase en marktplaats voor vinyl.
• Jazz collector: Tabel met prijzen van jazzplaten. De info is afkomstig van Ebay.
• Money music: Hier kun je een usb stick bestellen waarop de waarde van 1 miljoen platen staan vermeld.
• Music price guide: Voer gegevens van de plaat in en je krijgt een indicatie van de waarde van de plaat.
• Popsike: Archief van de resultaten van platenveilingen op Ebay.
• Rare record price guide: Dit is een gids voor het waarderen van zeldzame en verzamelbare muziekuitgaven uit het Verenigd Koninkrijk sinds 1950.
• Record scanner App en site waarbij je op basis van hoes een indicatie krijgt van de waarde van de plaat.
• Value your music: Overzicht van de waarde van vinylplaten aan de hand van verkopen op platenveilingen.

De 5 duurste platen ooit

Er zijn talloze lijstjes waarop de duurste platen ooit zijn opgesomd. Op Wikipedia vind je zo’n overzicht, maar ook op Catawiki en Rare Records. Hieronder heb ik uit die lijstjes een top 5 gedestilleerd

1. Wu-Tang Clan – Once Upon a Time in Shaolin (2015). Deze plaat werd verkocht voor $2.000.000. Er is slechts één exemplaar van dit album geproduceerd, bedoeld als kunstobject.
2. The Beatles – The Beatles / The White Album (1968). Deze plaat werd verkocht voor $790.000. Dit was het allereerste exemplaar (serienummer 0000001), oorspronkelijk in het bezit van Ringo Starr. De unieke nummering en de eigenaar droegen bij aan de hoge waarde.
3. Elvis Presley – My Happiness (1953). Verkoopprijs: $300.000. Dit was allereerste opname die Elvis ooit maakte, waarschijnlijk bedoeld als cadeau voor zijn moeder.
4. The Quarrymen – That’ll Be the Day / In Spite of All the Danger (1958). De waarde van deze plaat wordt geschat op £200.000. Het is een pre-Beatles opname met slechts één bekend exemplaar en dat is momenteel in het bezit van Paul McCartney.
5. John Lennon & Yoko Ono – Double Fantasy (1980). Deze plaat werd in 1999 voor $150.000 verkocht. Slechts vijf uur voor zijn dood signeerde John Lennon dit album voor de man die hem enkele uren later zou vermoorden. De plaat bevat nog steeds de vingerafdrukken van de politie en werd in 1999 verkocht.

Op het lijstje met de duurste platen ooit, vind je alleen maar westerse muziek. Ik wilde ook wel eens een lijstje met de duurste Afrikaanse platen die ooit zijn verkocht. Maar ik kon zo’n overzicht niet vinden. Daarom heb ik zelf zo’n lijst opgesteld. Bekijk de lijst met de 20 duurste platen met Afrikaanse muziek.

Tweedehands lp’s kopen: Waar vind je die?

Het antwoord: overal en nergens. Er is geen enkele platenzaak die voor de volle 100 procent gespecialiseerd is in top kwaliteit zeldzame vinylplaten. Er wordt ook veel shit verkocht. Je moet echt zelf aan de bak. Heel goed zoeken en veel geduld hebben.

De wereld van tweedehands platen is een soort schatgraven. Soms kom je met lege handen thuis en soms stuit je onverwacht op een zeldzaamheid voor een prikkie. Er zijn natuurlijk wel winkels met goed geselecteerd tweedehands aanbod, maar de platen daar zijn over het algemeen vrij prijzig. Winkelpand en personeel moeten tenslotte worden betaald.

Zelf ben ik een fan van Discogs, Marktplaats en platenbeurzen. Discogs vanwege het grote internationale aanbod, de handige zoekfilters en omdat je daarop prijzen kunt vergelijken. Ook op Marktplaats vind ik regelmatig een topplaat. Particuliere verkopers zijn niet altijd op de hoogte van de exacte marktprijzen en soms willen ze gewoon van een platenverzameling af. Daarnaast bezoek ik regelmatig een platenbeurs. Soms kom je unieke persingen tegen die je online niet snel ziet en bovendien is het gezellig. Ook niet onbelangrijk!

Onderhoud en opslag van vinylplaten

Om zo lang mogelijk te genieten van vinylplaten, heb ik hieronder de belangrijkste tips op een rijtje gezet

• Bewaar platen rechtop (verticaal) – Leg ze nooit op elkaar om kromtrekken en beschadiging te voorkomen.
• Gebruik binnen- en buitenhoezen – Anti-statische plastic binnenhoezen en stevige buitenhoezen beschermen tegen stof, krassen en zonlicht.
• Houd platen uit de zon en hitte – Zonlicht en warmte vervormen vinyl. Bewaar je platen daarom op een koele, droge plek.
• Maak platen regelmatig schoon – Gebruik een platenborstel voordat je plaat gaat afspelen en maak af en toe je plaat schoon met een sopje of speciale platenreiniger.
• Raak alleen de randen aan – Voorkom vette vingers op de groeven. Dit kan door het label en de rand vast te pakken.
• Zorg ook voor je apparatuur – Houd de naald schoon, vervang die elke 500–1000 speeluren. Controleer of je toonarm goed is afgesteld en zorg dat je platenspeler waterpas staat.

Investeren in vinyl

Tweedehands lp’s kopen en verkopen kan een investering zijn en je kunt er geld mee verdienen. Maar hoe pak je dat nu aan en welke platen kun je dan het je het beste kunt aanschaffen?

Hobby of business?

Tweedehands lp’s kopen: Doe je dat voor je hobby of is het keiharde business? De meeste platenverkopers doen dit omdat ze van muziek en verzamelen houden. Als hobby dus. Er zijn ook echte handelaren die er een boterham mee verdienen. Toch hoeft het één het ander niet uit te sluiten. Veel verzamelaars verkopen dubbele exemplaren of platen die in waarde zijn gestegen – om met de opbrengst weer nieuwe muziek te kopen.

Geld verdienen met jouw platenverzameling?

Tweedehands lp’s kopen is easy. Maar kun je ook geld verdienen met het verkopen van platen? Het antwoord is: Ja, je kunt er geld mee verdienen.

Denk maar eens aan alle platenzaken, alle platenverkopers op Marktplaats en Catawiki. En denk ook aan Kevin Lewandowski. Hij is het brein achter Discogs. Hij had als doel om de muziekwereld toegankelijker te maken. Lewandowski merkte dat er geen centrale plek was waar alle informatie over releases, artiesten en labels van elektronische muziek -waar hij een liefhebber van was- werd bijgehouden. Hij bedacht een platform en database voor verzamelaars. En in 2000 startte hij Discogs (een afkorting van “Discographies”). Discogs richtte zich aanvankelijk op elektronische muziek, maar het platform groeide snel en breidde zich uit naar andere muziekgenres.

Checklist voor beginnende vinylhandelaren

Wil je gaan handelen in vinyl, dan moet je niet alleen een en ander weten van muziek en van vinyl, maar ook van de markt en verkoopkanalen. Hieronder vind je een checklist.

De toekomst van vinyl en tweedehands platen

Persoonlijk denk ik dat de vraag naar en de verkoop van vinylplaten en tweedehands lp’s blijft groeien. Dit ondanks het enorme marktaandeel van de digitale streamingdiensten.

Tweedehands vinyl is populair onder verzamelaars vanwege zeldzaamheid, originele persingen en lagere prijzen. Veel muziekliefhebbers zoeken soms uit nostalgische overwegingen naar vintage lp’s met karakter. Platformen als Discogs en Marktplaats en platenwinkels en platenbeurzen floreren mede hierdoor. Ook Record Store Day is ieder jaar weer een grote succes.

Ook tweedehands lp’s kopen?

Ben je op zoek naar tweedehands vinyl? In mijn eigen platen webshop bied ik heel wat vinyl te koop aan. De laatste 6 platen die ik onlangs heb toegevoegd zijn de volgende.