Tahiti Trot is een bewerking van Tea for Two, een bekend musicalnummer. Een weddenschap lag aan de basis van deze compositie die de Russische componist Dmitri Sjostakovitsj glansrijk won.
Muzikaal wonderkind
Tahiti Trot, opus 16 is een compositie uit 1928 van de Russische componist Dmitri Sjostakovitsj (1906-1975). Hij schreef het in 1928, toen hij pas 22 jaar oud was. Sjostakovitsj was een muzikaal wonderkind. Hij begon op zijn 9de met pianolessen en toen hij 13 jaar oud was, studeerde hij aan het conservatorium van Sint Petersburg. Als zestienjarige speelde hij piano in filmhuizen en theaters, om zo in het levensonderhoud van zijn familie te voorzien.
Tea for Two
Tahiti Trot is een bijzonder werk. Als je de rest van het oeuvre van Sjostakovitsj beluistert, is deze compositie een buitenbeetje. Het is dan ook heel anders tot stand gekomen dan zijn meeste werken. Het is namelijk een bewerking van het nummer Tea for Two uit de musical No, No, Nanette, geschreven door de Amerikaan Vincent Youmans. De musical dateert uit 1925. Het nummer groeide uit jazz klassieker en werd door verschillende muzikanten uitgevoerd. Een van de eerste uitvoeringen is van Marion Harris (1925). Ook Jazz pianist Art Tatum had het nummer in zijn repertoire (1939). Wellicht de meest beroemde uitvoering is die van Doris Day uit 1950 uit de gelijknamige musical.
Tea for Two
In het Westen was het nummer een regelrechte hit. Maar de Sovjetregering zag gevaar in dit nummer. Het was decadente kapitalistische jazzmuziek. Het was beter om hier niet naar te luisteren! Toch was het niet verboden om naar Westerse jazz te luisteren en het nummer Tea for Two werd ook in de Sovjet-Unie een mega hit. Sjostakovitsj had aanvankelijk zelf ook niet veel op met jazzmuziek en keek er op neer! Dit dedain bracht dirigent Nikolai Malko op een idee en sloot met Sjostakovitsj een weddenschap. Als Sjostakovitsj Tea for Two beter kon orkestreren dan de oorspronkelijke versie, kreeg hij 100 roebel van Malko!
Malko heeft later verteld hoe Tahiti Trot tot stand kwam; “Zo Mitenka, áls je dan écht zo’n genie bent als je beweert, dan geef ik je één uur om in de kamer hiernaast dit liedje op papier te zetten en te orkestreren voor mij”. Sjostakovitsj won de weddenschap glansrijk en in drie kwartier tijd had hij een betere orkestratie op papier gezet dan de oorspronkelijke versie van Vincent Youmans. Hij verdiende 100 roebel met de weddenschap.
Malko was een fidele kerel. Hij betaalde niet alleen de 100 roebel aan de componisit, maar voerde bovendien Sjostakovitsj’ Tahiti Trot, zoals hij dit nummer had omgedoopt, uit met het Philharmonisch Orkest van Leningrad in 1929.
Tahiti Trot
Sjostakovitsj was trots op zijn uitvoering van Tea for Two en gaf het werk een opusnummer mee. Dat deed hij niet met alles jazzsuites die hij had gecomponeerd. Zijn versie klinkt zeer opgewekt door de celesta, de trompetten en trombone. Later zou Sjostakovitsj het thema gebruiken in de derde akte van zijn ballet De Gouden Eeuw.
Sjostakovitsj en Jazz
Jazz was niet alleen populair in het Westen. Ook in Rusland was men gecharmeerd van deze muziek. Maar de Sovjet regering was een tegenstander van deze decadente Amerikaanse muzieksoort. Om het volk tegemoet te komen, werd in 1938 een staatsjazzorkest geformeerd dat politiek-correcte en door de partijleiding goedgekeurde jazz moest spelen. Componisten van eigen bodem kregen de opdracht jazzstukken te componeren.
Ook Sjostakovitsj was met het nummer Tahiti Trot al in de jazzwereld was binnengestapt. Bovendien had hij in 1934 Jazz-suite nr. 1 gecomponeerd. Maar in 1936 ging het fout. Dictator Jozef Stalin liep weg uit de uitvoering van zijn opera Lady Macbeth uit Mtsensk. De resencies waren vreselijk. ‘Chaos in plaats van muziek’, kopte de staatskrant. Toch werd hij kort daarna benaderd om een compositie te schrijven voor het staatsjazzorkest en hij kwam in 1938 met Jazz-suite nr. 2.
Zoals je kunt horen, heeft deze compositie weinig te maken met jazz zoals wij die kennen. Het is meer klassieke easy listening. Het stuk ging in 1938 voor Moscow Radio in premiere. Jazz Suite nr. 2 kreeg internationale bekendheid door de uitvoering van het orkest van André Rieu.
Meer Jazz
Hou je van jazz? Check de alle boeken over dit genre en alle jazzplaten. Ik blijf speuren en zet de mooiste vondsten in de BoekenBlues Shop. Hieronder vind je er drie.
Bronnen: Futility Closet, Klassieke Muziek TV, The Listeners Club Wikipedia
