Stax Records was de thuishaven van artiesten als Otis Redding, Isaac Hayes, Booker T. & The MG’s, Rufus Thomas en Wilson Pickett. Maar hoe groeide een kleine platenfirma in Memphis uit tot een van de belangrijkste platenlabels ter wereld?
Soul label: Stax Records
Als je van soul houdt, ken je het allerberoemdste recordlabel: Motown. Er zijn echter nog veel meer labels die de soul en funkmuziek tot grote hoogten hebben gestuwd. Stax Records is er daar een van. Hoog tijd om eens wat meer aandacht te geven deze platenmaatschappij. De start van dit label ligt in 1957, in de tijd van de rassensegregatie en het begin van de burgerrechtenbeweging. In deze roerige tijd begonnen broer en zus Jim Stewart en Estelle Axton een klein onafhankelijk platenlabel.
Satellite Records
Jim Stewart had altijd grote interesse in muziek en speelde zelf ook een aardig riedeltje. Zijn grote droom was om een plaat te maken. En in 1957 was het zover. Hij had een nummer geschreven en bood dit aan bij verschillende muzieklabels. Maar niemand wilde het nummer uitbrengen. Alleen Erwin Ellis (zijn kapper) had interesse. Ellis was die eigenaar was ook eigenaar van het kleine label Erwin Records. Ellis leende hem het geld om de plaat te produceren, maar nog steeds was niemand geïnteresseerd in zijn muziek. Zo doormodderen had geen zin. Het moest anders. Stewart moest zelf leren hoe je een plaat moest produceren. Ellis leerde Stewart de basisregels om een onafhankelijk platenlabel te leiden. Wanneer Stewart eenmaal weet hoe het kunstje werkt, start hij zijn eigen label . In 1957 is Satellite Records geboren. Het is een klein label met een studio die in de garage van een oom van zijn vrouw is ondergebracht. Omdat Stewart van country hield, bracht Satellite Records voornamelijk country, rockabilly en pop uit. In 1958 bracht hij het eerste plaatje uit. Het was Blue Roses van Fred Bylar. Dat was een typisch country en western-liedje. Je kunt het hieronder beluisteren.
Hulp van Estelle
Om een label te runnen is goede apparatuur nodig. Een Ampex 350 mono tape recorder was onontbeerlijk, maar die kostte maar liefst €2500,-. Zoveel geld had Stewart niet. Zij zus hielp hem uit de brand en ze verpandde haar huis. De business ging redelijk goed en het label groeide uit zijn jasje. Er moest verhuisd worden. Voor een groter pand was geen geld, dus werd zus Axton weer ingeroepen om te helpen. Ze nam een tweede hypotheek op haar huis en ze kochten een nieuw pand met nieuw apparatuur. In 1959 verkaste het label naar Brunswick, een plaats in de staat Tennessee. Daar komt Stewart in aanraking met een voor hem nieuw genre: rhythm and blues. Al snel klopt er een R&B act bij Satellite aan. Het zijn The Veltones die de single Fool In Love bij het label uitbrengen. Het is een regionaal succes. Het veel grotere Mercury Records pikt het nummer op en neemt de landelijke distributie op zich.
Rufus Thomas
Fool In Love betekende de ommekeer in de muzikale loopbaan van het label. Jim Stewart ontmoet tijdens de promotie van dit nummer de zanger Rufus Thomas. Ze hebben een klik en besluiten samen te gaan werken. Op dat moment besluit Satellite opnieuw te verhuizen en terug te gaan naar Memphis. Het oude Capitol Theatre wordt hun thuisbasis. Vlak na de verhuizing in de zomer van 1960, klopt Rufus Thomas aan bij Stewart. Hij wil samen met zijn 17-jarige dochter Carla het nummer Cause I Love You opnemen. Het wordt een regionale hit. Deze single trok veel bekijks van andere labels. Zo meldde Atlantic Records zich bij Stewart. Atlantic gaat in het vervolg de landelijk distributie van platen van Satellite op zich nemen.
Zwarte muziek
Stewart besluit zich meer te gaan richten op R&B. Best een opmerkelijke keuze want hij is een blanke man die besluit zwarte muziek te gaan uitbrengen. Hij heeft al The Veltones en Rufus Thomas onder zijn hoede en in 1961 tekenen The Royal Spades een contract bij Satellite. Axtons zoon Charlie (bijgenaamd Packy) speelde tenorsaxofoon bij de Spades. De groep bestond verder uit Steve Cropper (gitaar), Charlie Freeman (gitaar), Terry Johnson (drummer), Don Nix (baritonsaxofoon) en Donald “Duck” Dunn (bassist). Ze veranderden hun naam in the Mar-Keys en namen een instrumentale plaat op met de naam Last Night. De tweede hit voor Stewart en Axton was geboren. Het nummer behaalt de nummer 3-positie in de US Pop charts. Het was de allereerste single die nationaal gedistribueerd wordt door Satellite zelf. Dit in tegenstelling tot de andere platen die door Atlantic werden verspreid.
Stax Records: het begin
Tot nu toe werden alle platen opgenomen onder de vlag van Satellite Label, maar Stewart ontdekte dat er in Californië een ander platenlabel was met de naam Satellite. Om problemen te voorkomen veranderden Stewart en Axton in september 1961 hun naam in Stax Records: een samentrekking van de eerste twee letters van de achternamen van de oprichters Jim Stewart en Estelle Axton. En september 1961 is het begin van Stax Records. Een bijzonder platenlabel dat werd geleid door een blanke broer en zus, in het zwarte zuiden van de V.S. Het label bracht zwarte en witte artiesten samen in de studio en groeide uit tot de spreekbuis van de zwarte burgerrechtenbeweging in de vorm van het festival Wattstax. Dit muziekfestival werd in 1972 gehouden was en werd georganiseerd door het Stax label. Dominee Jesse Jackson, droeg hier het beroemde gedicht I Am Somebody van William H. Borders voor. Maar Stax Records is vooral beroemd vanwege de muziek: kwaliteitsmuziek met hits van internationale sterren als Otis Redding, Isaac Hayes, Sam & Dave en William Bell.
The Story Of Stax Records
Het label heeft honderden platen en singles uitgebracht. De meest bekende kun je hieronder in de playlist beluisteren. Je moet er wel even de tijd voor nemen, want de lijst telt meer dan 800 nummers en bevat meer dan 46 uur luisterplezier.
In de documentaire Respect Yourself: The Stax Records Story wordt de geschiedenis van dit platenlabel in beeld gebracht. Hieronder kun je de trailer bekijken. Ook de de Duitstalige muziekdocumentaire Stax Records – Wo der Soul zu Hause ist is het bekijken meer dan waard.
Meer muziek van Stax Records
In de shop vind je veel meer boeken over dit label en en Stax Records Soul. Bekijk de laatst toegevoegde items hieronder.
Bronnen: Blues Magazine, NPO Radio, Wikipedia
