De hambone is een Afro-Amerikaanse ritmetechniek waarbij het hele lichaam als een ‘drumstel’ gebruikt wordt om verschillende geluiden te produceren. Maar wat heeft dat met een bot van de ham te maken?
Hambone: het lichaam als ritme instrument
De Hambone is bedacht door tot slaaf gemaakte Afrikanen die in Charleston, South Carolina terecht kwamen. Het was hun verboden om hun drums te gebruiken in de hun muziek. Met de drums communiceerde men en de slavendrijvers waren bang voor geheime boodschappen die de slaven zouden uitwisselen. Maar Afrikaanse muziek zonder drums is eigenlijk onmogelijk: De drums is waar alles om draait. Daarom bedachten ze alternatieven om hun muziek van ritme te voorzien. Ze gebruikten bijvoorbeeld hun lichaam: Handgeklap en met je handen op je dijbenen slaan of op je wangen tikken, maakt ook geluid. Dit wordt ook wel Pattinʼ Juba genoemd.
Bekijk hieronder een hambone-optreden van Steve McCraven, de drummer van Archie Shepp en Samuel Hicks.
Bot van de ham
Hambone betekent letterlijk het bot van de ham. En in de ham ligt ook de oorsprong van deze muziekstijl. Tijdens de slavernij hadden de slaven maar weinig te eten. Ze moesten hun vindingrijk zijn om te overleven. Ze gooiden niets weg. Zelfs een kaalgeschraapt bot zonder vlees werd opnieuw gebruikt. Dit bot vormde namelijk de basis van een soep die met veel water werd aangelengd en waar groenten en kruiden werden toegevoegd voor de smaak. Die hambone werd niet na één keer ‘soepkoken’ weggegooid, maar werd voor voor meerdere soepmaaltijden gebruikt. Als je weinig hebt, moet je creatief zijn!
Hieronder nog eens twee hambone optredens. Allereerst John Dee Holeman & Dom Flemons, de zoontjes van R.L. Burnside en Calvin Jackson die banjo-speler Markus James begeleidt.
Hambone als metafoor
De term hambone ging vervolgens een heel eigen leven leiden en werd onder meer gebruikt voor de ritmische muziek. Hambone werd meer en meer gebruikt als metafoor voor de vindingrijkheid en creativiteit om tijdens deze mensonterende omstandigheden tradities voort te zetten. In de jaren ’50 werd de hambone een revival. Blues muzikant Bo Diddley kwam met de Bo Diddley-beat die vele malen werd gecovered. Zo zongen The Rolling Stones en Buddy Holly het nummer Not Fade Away dat bijna een kopie is van onderstaand nummer.
Bronnen: Blues Junction Prodcutions, NY Times, Wikipedia
