De heilige jazz van Mary Lou Williams is het best te horen op haar album Black Christ of the Andes dat verscheen op Folkway Records. En ik ben in het gelukkige bezit van dit album. Niet de originele versie uit 1964, maar de heruitgave uit 1974. Maar dat maakt me niet uit: het album staat in mijn platenkast. Ik kwam dit album op het spoor via het nummer Praise The Lord. Een fantastisch gospelnummer
Black Christ of the Andes
Black Christ of the Andes is een jazzalbum van pianiste Mary Lou Williams, dat in 1964 werd uitgebracht door Folkways Records. Het album werd uitgebracht na de bekering van Williams tot het katholicisme en bevat een ​​verscheidenheid aan stijlen. Van spirituals, gospel, blues tot aan …. jazz.
Mary Lou Williams
Mary Lou Williams was een Amerikaanse jazzpianiste, componiste en arrangeur. Geboren in een arme buurt in Atlanta. Ze was dochter van een schoonmaakster die in haar vrije tijd spirituals zong en ragtime op het harmonium speelde. Williams leerde zichzelf al heel jong pianospelen en trad op haar zesde al op. In Pittsburgh stond ze bekend ​​als ‘The Little Piano Girl’. In haar tienerjaren werd ze professioneel muzikant.
Professioneel muzikant
Begin 1924 speelde er een zwarte vaudeville-show, Buzz n’ Harris’s Hits and Bits in de stad. Maar er was een probleem. De pianist was niet te vinden. Mary Lou werd gevraagd om in te vallen. De bandleider was John Williams, die alt- en baritonsax speelde. Mary Lou bleef een tijdje bij Hits and Bits en trouwde in 1926 in Memphis met Williams. En later nam Mary Lou ook deel aan die andere band van Williams: The Syncopators. Vanaf die tijd ging haar carrière bergopwaarts. Ze werkte keihard en speelde met én voor de grootste jazzmusici van haar tijd, waaronder Duke Ellington, Benny Goodman, Dizzy Gillespie, Thelonious Monk en Charlie Parker.
Stoppen met muziek
Maar al dat harde werken eiste ook zijn tol. Financieel ging het bergafwaarts. Daarom ging ze op zoek naar werk in Parijs en Engeland. Maar dat verliep niet goed. Verder was ook mentaal en psychisch compleet uitgeput. Ze dacht dat drugs dit kon oplossen en raakte verslaafd. Tijdens een optreden in Le BÅ“uf in Parijs stortte Williams in. Ergens in 1954 moest ze het podium verlaten. Ze belandde in een zware depressie en keerde terug naar Harlem. Ze besloot ze te stoppen met pianospelen. Ze zocht haar heil in het geloof en bekeerde zich tot het katholicisme. Een paar jaar later had ze weer de kracht om te spelen. Haar jazzmuziek was een geschenk van god en jazz kon de ziel kon helen. Ze noemde haar nieuwe muzikale stijl sacred jazz, oftewel heilige jazz.
Heilige jazz
Williams werd aangemoedigd om ‘heilige jazz’ te componeren. Jazz met gospel invloeden. Maar Williams had nauwelijks meer geschreven of opgetreden sinds haar laatste optreden op het Newport Jazz Festival in 1957. Toch besloot ze aan aan de slag te gaan. In 1962 schreef ze de track St. Martin de Porres ter voorbereiding van de feestdag voor de heiligverklaring van de dominicaan Martin de Porres uit Peru. Dit zou de basis worden voor het album Black Christ of the Andes De plaat bevat voornamelijk originele werken van Williams aangevuld met enkele covers.
Zondige muziek of heilige jazz?
Het album was in de katholieke gemeenschap best controversieel. Want jazz was zondige muziek. Williams zelf zat er niet zo mee. Jazz kwam immers voort uit de Afro-Amerikaanse muzikale traditie. En in in veel spirituals en gospelmuziek staat het lijden van de slaven centraal. Jazz was daarom geschikt als kerkelijke muziek. Want ook in het christendom neemt het lijden een grote plaats in. Door het lijden van Jezus, zijn dood en opstanding heeft hij het kwaad overwonnen. In de zomer van 1957 vertelde Williams in een interview in Time:
I am praying through my fingers when I play. I get that good “soul sound”, and I try to touch people’s spirits.
Onder muziekliefhebbers en fans van jazz werd Black Christ of the Andes zeer goed ontvangen. Het stond op nummer 140 in Pitchfork ’s Top 200 Greatest Albums of the 1960s.
Praise the Lord
Ik vind Praise the Lord de beste track van Black Christ of the Andes. Het is een van de weinige nummers waarop wordt gezongen. Het is een geweldige gospeltrack. Grant Green op de gitaar, het gospelkoor van de George Gordon Singers, de zanger Jimmy Mitchell en natuurlijk Mary Lou Williams op de piano.
Meer Heilige Jazz
Ik ben een laatbloeier als het om jazz gaat. Ik heb het pas op oudere leeftijd leren waarderen. En soms lukt het me nog steeds niet. Dan snap ik er gewoon niks van. Maar als er een vleugje gospel doorheen komt, dan begrijp ik het veel beter. In de loop van de jaren heb ik heel veel boeken en tweedehands platen over jazz en gospel verzameld. Omdat mijn zolderverdieping vol staat en ik geen plek meer heb voor meer nog meer boeken en albums, moet ik ruimte maken. Daarom zet ik af toe wat te koop in de Boekenblues Shop. Bekijk hieronder de laatste 6 gospel en jazz items.
Bronnen: Groevie Gospel, The Musical Quarterly 86 (4), Pitchfork
