Afrikaanse albums: mijn top 100. Deel 1 van 5

In 1972 bracht Orchestre Abass uit Togo een te gekke afrofunk single uit met op de A-kant Awula Bo Fee. En en op de B-kant Samarin Banza. Afrofunk van de bovenste plank.

Orchestre Abass werd begin jaren ’70 opgericht in de kustplaats Lomé in Togo. De band was populair in Togo vanwege hun energieke optredens. Hun muziek was een mix van traditionele Afrikaanse ritmes, funk en psychedelische rock met in de hoofdrol een stuwend orgel, blazers, percussie en pakkende melodieën.

Eind jaren ’70 ging de band uit elkaar. Maar hun muziek bleef populair. Dat kwam ook door de hernieuwde interesse in Afrikaanse funk en psychedelische rock. In 2018 verscheen er een compilatie album op Analog Africa.

Luister hieronder naar Awula Bo Fee Ene, waarop de zanger het uitschreeuwt als James Brown!

• Artiest: Orchestre Abass
• Titel Single: Awula Bo Fee Ene / Samarin Banza
• Jaartal: 1972
• Genre: Afrofunk
• Land: Togo

Alemayehu Eshete heeft vele bijnamen. De Ethiopische James Brown en de Abessijnse Elvis. Esthete trad sinds de jaren ’60 op en zong voornamelijk in het Amhaars. Hij werd bekend in Europa en Amerika met de release van Buda Musique’s Ethiopiques. Afer Yemegnshale is een redelijk rustig Ethio-Jazz nummer. Maar Chiro Adarie Negne gaat veel meer richting de funk van James Brown. De plaat werd geperst in Libanon vanwege beperkingen die destijds door de militaire regering waren opgelegd.

• Artiest: Alemayehu Eshete
• Titel Single: Awula Bo Fee Ene / Samarin Banza
• Jaartal: 1970
• Genre: Ethio-Jazz
• Land: Ethiopië

Can You Feel It van The Drive is hun tweede album. Het is een van de allerbeste Afrikaanse albums op mijn lijst. Dit album dat in 1975 werd uitgebracht was een protest tegen het apartheidsregime in Zuid-Afrika dat in dat tussen 1948 en 1990 in Zuid-Afrika heerste. Dat kwam omdat muziekstijlen als jazz, soul en rock werden als subversief beschouwd en kregen te maken met een censuurcommissie. Op de radio mocht jazz niet gedraaid worden. Om airplay te krijgen, moest je beschikken over een licentieovereenkomst en werden ‘foute’ tracks verboden. Toch glipte sommige songs van The Drive door de strenge eisen van de censuurcommissie heen. Een van die songs was de track Way Back Fifties. het werd een hit in Zuid-Afrika.

The Drive werd opgericht in 1971. Deze band die met name cape jazz speelde was in heel Zuid-Afrika populair en ze wonnen talloze prijzen. Maar op het hoogtepunt van hun carrière, sloeg het noodlot toe. In mei 1977 kwamen twee bandleden – Benny Luthuli en Henry Sithole – om het leven bij een auto-ongeluk in de Tzaneen-regio in het noorden van Transvaal. Dit betekende het einde van The Drive en hun muziek.

Gelukkig is hun muziek bewaard gebleven. Luister hieronder naar Way Back Fifties van The Drive is een 13-minuten lang jazzy eerbetoon aan de bandleiders uit de jaren ’50 die veel koperblazers lieten horen in hun tracks. Dit nummer beslaat de eerste kant van het album. Op Way Back Fifties wordt de blazerssectie voor rekening genomen van de Heshoo Beshoo Group.

Een te gek album met een prachtige albumhoes.

• Artiest: The Drive
• Titel Album: Can You Feel It
• Jaartal: 1975
• Genre: Cape Jazz
• Land: Zuid Afrika

Fariza / Dag Dagui van Mohamed Mazouni is een single uit 1973. Mazouni is een Algerijnse singer-songwriter en producer, geboren op 4 mei 1940 in Blida. Mazouni emigreerde in 1968 naar Frankrijk.

Mazouni, die ook wel de Algerijnse dandy werd genoemd, werd aanbeden werd door de Algerijnse gemeenschap in Frankrijk. De kracht van Mazouni lag in Arabische teksten die al zijn landgenoten konden begrijpen en konden invoelen. Hij was met name populair onder Algerijnen die in het buitenland wonen vanwege zijn liedjes over immigratie, heimwee, liefde en vaderland. Die teksten zette hij op pakkende melodieën begeleid door viool, bekertrommel, qanun, ta, luit en soms elektrische gitaar.

In 1982 keerde hij terug naar Algerije om zijn muzikale carrière voort te zetten. Met “lege handen” maar met een hart vol liefde voor Algerije.

Fariza / Dag Dagui is een fantastische single van Mohamed Mazouni. Fariza is traditionele Raï. Dag Dagui is wat ruiger en is een te gek Arabisch psychedelische Raï rocknummer met de elektrische gitaar in de hoofdrol.

• Artiest: Mohamed Mazouni
• Titel Single: Fariza / Dag Dagui
• Jaartal: 1973
• Genre: Raï
• Land: Algerije

Afrobeat van Popular Cooper And His All Beats Band Of Nigeria in de stijl van Fela Kuti. En met een net zo’n stevige maatschappijkritische boodschap: Greediness Causes War, oftewel ‘Hebzucht veroorzaakt oorlog’. De plaat dateert uit 1978, maar we hebben niks geleerd. Hebzucht veroorzaakt nog steeds oorlog.

• Artiest: Popular Cooper And His All Beats Band Of Nigeria
• Titel Album: Greediness Causes War
• Jaartal: 1978
• Genre: Afrobeat
• Land: Nigeria

King Kwela van Spokes Mashiyane kwam in 1958 uit. Het was de eerste langspeelplaat in Zuid-Afrika die door een zwarte artiest werd uitgebracht.

Johannes “Spokes” Mashiyane is een van de grootste artiesten uit Zuid-Afrika. Zijn muziekstijl wordt kwela genoemd. Vrolijke, swingende en jazzy klinkende muziek met de penny whistle in de hoofdrol. Internationaal raakte de kwela bekend door de track Ace Blues. Dat werd wereldwijd een gigantische hit . Ook het nummer Kwela Spokes oogstte veel succes. King Kwela is een compilatie-album van eerder uitgegeven 78-toerenplaten.

• Artiest: Spokes Mashiyane
• Titel Album: King Kwela
• Jaartal: 1958
• Genre: Kwela
• Land: Zuid-Afrika

Artur Nunes was een Angolese muzikant, componist en activist. Hij was een van de meest invloedrijke muzikanten in de periode vóór de onafhankelijkheid van het revolutionaire Angola. Hij kreeg de bijnaam “O Espiritual” (“De Spirituele”) omdat hij zijn gevoelens op een nogal aanstekelijke manier kon overbrengen.

Zijn muzikale carrière was van korte duur en hij bracht slechts een handjevol singles uit. Hij werd ontvoerd en later vermoord door een groep die zich tijdens een mislukte staatsgreep op 27 mei 1977 uit de MPLA had teruggetrokken. Zijn muziek werd meer dan tien jaar lang verboden op de radio, maar Nunes wordt nu gezien als een van de belangrijkste muzikanten van Angola.

De muziekstijl waarin Nunes muziek maakt, wordt semba genoemd. Dit is een mix van Afrikaanse ritmes en Portugese invloeden. De teksten zijn vaak uit het dagelijkse leven gegrepen. In de semba wordt de zanger vaak begeleid door traditionele instrumenten zoals de cavaquinho, accordeon en drums. De single Ku Muxito Buala Ana Ngola / Ngola Tua Itambula is een een van de pareltjes uit het oeuvre van Artur Nunes. De A-kant is een up tempo semba en de B-kant Ngola Tua Itambula, is een langzamere variant. En dat nummer is fantastisch. Het gaat door merg en been!

• Artiest: Artur Nunes
• Titel Single: Ku Muxito Buala Ana Ngola / Ngola Tua Itambula
• Jaartal: 1975
• Genre: Semba
• Land: Angola

Mogadisco staat vol met swingende muziek uit Somalië uit de periode 1972-1911. In de hoofdstad Mogadishu gebeurde het. De stad kende tot de staatsgreep in 1991 en de burgeroorlog, een bloeiende muziekcultuur. Naast traditionele Somalische volksmuziek, Afrikaanse muziek, Arabische grooves, was er ook reggae, Indiase muziek en Amerikaanse funk te horen. Begin jaren ’80 kwam daar ook nog eens disco bij. Op deze compilatie van Analog Africa is de mooiste Somalische disco oftewel Mogadisco verzameld. Luister eens naar Check Up Your Head en Mukhtar R. Iidi en Shaleedayaa van de Dur-Dur Band. Het komt echt uit Somalië. En het is fantastisch!

• Artiest: Diverse artiesten
• Titel Album: Mogadisco – Dancing Mogadishu (Somalia 1972-1991)
• Jaartal: 2019
• Genre: Afrodisco, Mogadisco
• Land: Somalië

My Love And Music is highlife uit Ghana met een vleugje reggae. Oorspronkelijk werd het album uitgebracht in 1976 op Gapophone Records. De oplage was toen heel erg klein. Er werden slechts 500 platen geperst. Gelukkig bracht Mr Bongo het in 2016 opnieuw uit. De hoes van het album is prachtig. Het album telt slechts 4 nummers. Ik luister vaak naar de track Odofo Nyi Ekyir Biara.

• Artiest: Ebo Taylor
• Titel Album: My Love and Music
• Jaartal: 1976
• Genre: Highlife
• Land: Ghana

N’Niyo / Cuando Llegare is Cubaanse muziek uit  Guinee. Amara Toure en zijn band Ensemble “Black & White” brachten de single in 1976 uitat. Amara Toure groeide op in Guinee en leerde het vak in Senegal bij de legendarische Star Band. Meer dan 10 nummers kennen we niet van hem, maar met die nummers heeft hij zich wel op de muzikale kaart weten te zetten. N’Niyo is heerlijke lome Cubaanse muziek. uit Guinee dus!

• Artiest: Amara Toure Et Son Ensemble “Black & White”
• Titel Single: N’Niyo / Cuando Llegare
• Jaartal: 1976
• Genre: Afro-Cuban
• Land: Guinee

The Strangers was een Nigeriaanse Afrorock band uit Owerri, Nigeria. De band werd opgericht door organist Bob Miga.
The Strangers was een zeer populaire band in hun thuisland. Ze speelden een mix van afrobeat en rock en stond bekend om hun energieke liveshows en hun innovatieve gebruik van instrumenten en zang. Een van top Afrikaanse albums die in mijn top 100 staat is hun single uit 1978: Nobody Called Me / Two To Make A Pair. Luister hieronder naar de A-kant.

• Artiest: The Strangers
• Titel Single: Nobody Called Me / Two To Make A Pair
• Jaartal: 1978
• Genre: Afrorock
• Land: Nigeria

Het hoeft niet allemaal perfect te zijn, als het maar uit je hart komt. En dat vind ik van de muziek van Siagbo Dieudonné Eddie en Martine Blanchelle met begeleiding van de band van El Rego Et Ses Commandos. Discofunk met vette orgel, een stevige bas, blazers, een swingende tamboerijn en de licht valse stemmen. Vooral het nummer Nounangnon is fantastisch.

• Artiest: Siagbo Dieudonné Eddie en Martine Blanchelle
• Titel Single: Nounagnon / Mouletekpowo
• Jaartal: 197?
• Genre: Afrodisco
• Land: Togo

George Mukabi was de beste Keniaanse fingerstyle-speler van de jaren ’50. Deze stijl werd ontwikkeld door Mukabi zelf en wordt omutimbo genoemd. Hij nam slechts een kleine 30 nummers op. Zijn muzikale carrière duurde veel te kort. Dat kwam omdat hij in 1963 op tragische wijze om het leven kwam. Hij werd vermoord.

• Artiest: Marehemu George Mukabi
• Titel Album: Sengula Nakupenda
• Jaartal: 1960
• Genre: Omutimbo
• Land: Kenia

Afrikaanse calypso zo kan je Palm Wine het beste omschrijven. In 1973 nam de band Sami Kamara and His Black Diamonds het Palm Wine album Songs And Rhythms From Sierra Leone uit. Luister hieronder naar het nummer Nadeo en je hoort gelijk de invloeden van de calypso.

• Artiest: Sami Kamara and His Black Diamonds
• Titel Album: Songs And Rhythms From Sierra Leone
• Jaartal: 1973
• Genre: Palm Wine
• Land: Sierra Leone

Roger Damahouzan werd geboren Togo in West-Afrika. Met zijn rauwe stem en emotionele zangstijl, maakt hij furore als de ‘James Brown van Lomé’. Samen met zijn band was Les As Du Bénin groeide hij uit tot een van de meest invloedrijke figuren van de Afrikaanse funkscene uit de jaren ’70. De B-kant van zijn debuutsingle Wait For Me uit 1971 is daar een voorbeeld van, maar ook Do You Know My Name? van het album Tropicana Souvenir Vol. 2 is te gekke afrofunk.

• Artiest: Roger (Dama) Damawuzan Et Les As Du Benin
• Titel Album: Tropicana Souvenir Vol. 2
• Jaartal: 1981
• Genre: Afrofunk
• Land: Togo

Etubom Rex Williams & His Nigerian Artistes was een vooraanstaande Nigeriaanse band die met name populariteit genoot in de jaren ’60 en ’70 . De band stond onder leiding van trompettist Rex Williams. Hij begon zijn muzikale loopbaan in de jaren ’50, waar hij speelde bij het orkest van het Leger de Heils.

Etubom Rex Williams & His Nigerian Artistes speelden aanvankelijk highlife, maar schoven later op naar de afrobeat. Ze werden bekend om hun energieke liveoptredens en aanstekelijke melodieën. De band bracht verschillende succesvolle albums uit en scoorden heel wat hits. Een van die albums is Ubok Aka Inua, dat werd uitgegeven in 1976. Nummers zijn onder meer zijn Psychedelic Shoes en Ama Mbre Ewa. Uwa Idem Mi Part Two vind ik het beste nummer van het album. Het begint met een vette drumbreak. Highlife met lekker veel energie en een strak ritme. Luister er hieronder naar.

• Artiest: Etubom Rex Williams & His Nigerian Artistes
• Titel Album: Ubok Aka Inua
• Jaartal: 1976
• Genre: Highlife
• Land: Nigeria

Vol. I “Belle Epoque” is een compilatie met nummers uit het begin van de muzikale loopbaan van Seigneur Rochereau Tabu Ley. Op deze plaat wordt hij begeleid door L’African Fiesta.

Soms is het rumba en soms soukous. En af en toe hoor je zelfs een Hawaiiaanse steelgitaar. Op Ndaya paradis en L’âge et l’amour bijvoorbeeld.

Tabu Ley Rochereau is een absolute megasterren in Congo Hij speelde vanaf zijn 16de jaar in verschillende muziekgroepen en vanaf 1961 werd hij de zanger van African Jazz. Twee jaar later richtte hij een eigen orkest op, African Fiesta. Rochereau was een van grondleggers van de soukous.

• Artiest: Seigneur Rochereau Tabu Ley & L’African Fiesta
• Titel Album: Vol. I “Belle Epoque”
• Jaartal: 1970
• Genre: Soukous
• Land: Congo

Orchestre De La Paillotte stond onder leiding van componist en tenorsaxofonist Kélétigui Traoré. Later noemden ze zich Traoré et ses Tambourinis. Ze speelden Afrocubaanse muziek. Lekker loom. Kadia Blues is het bekendste nummer van dit album.

• Artiest: Orchestre De La Paillotte
• Titel Album: Volume 2
• Jaartal: 1967
• Genre: Afrocuban
• Land: Guinee

Bij de eerste paar klanken van Zamina Mina (Zangalewa) van de Golden Sounds hoor je het al. Dit is een bekend nummer. En dat klopt want zangeres Shakira zong het tijdens de opening van het WK voetbal 2010 in Zuid-Afrika en gaf het de titel Waka Waka. Met Zamina Mina (Zangalewa) scoorden de Golden Sounds het een hit. Niet alleen in Afrika, maar ook in Latijns-Amerika. Feestmuziek uit Kameroen.

Zamina Mina (Zangalewa) stond op het album Zangalewa dat de Golden Sounds in 1986 uitbrachten. Dit was een populaire band uit Kameroen die in 1984 werd opgericht door leden van de presidentiële garde van het land. De band speelde met name makossa ten gehore bracht. En makossa is een dansgenre van het Sawa volk in Kameroen dat vanaf de jaren ’70 werd beïnvloed door funk en disco. Het genre werd internationaal beroemd gemaakt door Manu Dibango.

• Artiest: Golden Sounds
• Titel Album: Zangalewa
• Jaartal: 1986
• Genre: Makossa
• Land: Kameroen

Zombie is de naam van een album van Fẹla Kuti en zijn Afrika 70 met twee nummers, namelijk de titeltrack en Mr Follow Follow. Beide nummers zijn meer dan 12 minuten lang. De plaat staat in mijn top 100 Afrikaanse albums. De plaat leverde kritiek op de Nigeriaanse overheid en dat zou weer hebben geleid tot de moord op Kuti’s moeder en de vernietiging van zijn commune, de Kalakuta Republiek, door het leger. Met name Zombie is een felle, aanval op het leger dat het in zijn ogen corrupte Nigeriaanse bewind slaafs dient. In Zombie vergelijkt Kuti het leger met hersenloze zombies, die blindelings de gewelddadige bevelen van hun superieuren opvolgen. Ook Mr Follow Follow is een nummer met scherpe kritiek. Dit keer gaat het over mensen die zich blindelings door anderen laten leiden. Over domme en kritiekloze slaafse volgers, zoals de soldaten uit het leger.

Kuti gebruikte Westerse instrumenten als piano en saxofoon en je hoort in zijn nummer het vraag- en antwoordspel tussen zang, blazers en andere instrumenten. Echte fusionmuziek. Een beetje James Brown op zijn Afrikaans. Die stijl heet: Afrobeat. En het is te gek!

• Artiest: Fẹla And Afrika 70
• Titel Album: Zombie
• Jaartal: 1977
• Genre: Afrobeat
• Land: Nigeria